الثورة الفرنسية

اقتحام سجن الباستيل, فى يوم 14 يوليو , 1789


الثوره الفرنسيه ( 1789–1799 ) انقلاب سياسى و ثوره شعبيه بدأت فى فرنسا سنة 1789 و كان له اثر كبير على العالم كله , تعتبر اول ثورة ليبراليه فى التاريخ. المؤرخين غير متفقين عن سبب قيامها,هناك مؤرخين يقولون انها كانت حركه عقليه نشإت عن حركة التنوير فى القرن 18, و فيه مؤرخين يقولون انها كانت ثوره على الطغيان الاقطاعى و الظلم و الفساد و انتشار افكار التنوير.الثوره الفرنسيه مع انجازتها الكتيره للفرنسيين و للعالم كله, تعتبر من اكتر الثورات دمويه فى التاريخ و اطولهم. مصطلح الثوره الفرنسيه غالبا يقال على الثوره اللتى حصلت فى فرنسا فى سنة 1789 لحد 1799 , مع ان المصطلح من الممكن أن يقال على أكثر من ثوره حصلت فى فرنسا فى القرن التاسع عشر

الظروف قبل الثوره[تعديل]

رسمه توضح ظروف المجتمع قبل الثوره, النبلاء و رجال الدين مرتاحين و عامه الشعب هم من يتحمل مسؤلية كل شيئ في البلاد

• المجتمع الفرنسي كان منقسم على شكل هرم طبقى, اوله الملك و النبلاء و رجال الدين و بعده الطبقه التالته اللتى تتكون من الطبقه البورجوازيه المثقفه و اللى محرومه من المشاركه السياسيه و فى النهاية يتبقي الفلاحين و العمال و بقيه الشعب. طبقة النبلاء الاريستقراطيين و رجال الدين كان لديهم حقوق أكثر من بقيه الناس ولا يقومون بدفع الضرائب و لديهم نفوذ قوي ومن الممكن أن يفلتوا من عقوبه القانون.
  
• فرنسا كانت فى حالة افلاس كانت بسبب الفساد و ان المحاصيل الزراعيه كانت قليله و اتخرب اكتر بسبب تدخل الملك لويس السادس عشر فى الاقتصاد بقرارته المخطئة. ومما زاد الموضوع اكتر هو نقص الدقيق و العيش فى فرنسا, وهدا كان معناه كارثه للشعب كله, و طلعت اشاعات ان الدقيق يتم تهريبه ويباع للخارج . كما أن الملك لويس السادس عشر كان قد بعت 200 مليون ليفر (عملة فرنسا في ذلك الوقت) لكي يساعد الامريكيين فى ثورتهم ضد الانجليز اعدائه, فى نفس الوقت الذي كانت فيه بلده تقريبا مفلسه و الناس ليس لديها خبزا لتأكله. وبسبب هده الازمه الاقتصاديه لم يكن لدي الناس ثمن الخبز. حيث اصبح يوازي مرتب الشهر كله و أصبحت هناك اعتصامات واضرابات و زادت البطاله فى البلد.
  
• نظام الحكم كان مسيطر عليه الملك و النبلاء و رجال الدين, حيث كانوا يتدخلون فى كل صغيره و كبيره ولم يكون يحاسبون حتي ولو أخطئوا , و طبقه مثقفيين الذين لم يكن لهم تأثير فى الحكم و كان لهم جزء صغير فى البرلمان الفرنسي حيث أن اغلبيته من النبلا و رجال الملك, الذين يوقفون اى قرار او قانون اصلاح او يحدد سلطه النبلاء و يساوى بينهم و بين بقيه الناس.
  

التنوير[تعديل]

فلاسفه عصر التنوير و المفكريين اثروا تاثير واضح فى المجتمع الفرنسى و اوروبا . التنويريين طالبوا بحقوق الناس و حريتهم و المساواه, و التى لم موجوده فى فرنسا وقتها. مفكريين و فلاسفه فرانسيين الهموا الثوار و زعمائهم مثل فولتير, الذى انتقد الظلم الطبقى و سيطره رجال الدين على عقول الناس وتدخلهم فى كل صغيره و كبيره فى المجتمع والسياسه, و مونتيسكيو, الذى طالب بفصل السلطات و الليبراليه, و جان جاك روسو الذى طالب بالحريه و المساوه. كل هذه الافكارالهمت و شجعت الناس انها تعرف ان لديها حقوق و يجب ان تقرر مصيرها بنفسها و تفكر و تشغل عقلها عشان تعرف الحقيقه و حالك دا كويس ولا لا؟..ولو مش كويس ازاى تغيره.الظلم و الفساد و الجهل اللى كانت فيه فرنسا وقتها و معرفه الناس حقوقهم شجعت على الثوره.

الخط الزمنى للثوره الفرنسيه[تعديل]

تسلسل الاحداث بالتفصيل اللى اتسببت فى قيام الثوره و ترتيب احداث الثوره بالتفصيل.

الثوره[تعديل]

تشكيل الجمعيه الوطنيه و ثورتهم على النظام.لوحة للفنان جاك لوى دافيد
بسبب الظروف الاقتصاديه الصعبه اللى اتسبب فيها الملك لويس السادس عسر ومن معه حصلت اعتصامات واضرابات و مظاهرات. بسبب كل هذه الازمات و غضب الناس عين جاك نيكر كوزير للماليه عشان يهدى الناس اللى كانت بتحب نيكر اللى كان مؤمن بافكار التنوير و اعلن اكتر من مره ان الحكومه شغلتها انها توفر العيش و تدى للناس حقوقها. النواب المنتخبين الاقليه اللى كانو بيعبروا عن اكتريه الشعب قدموا طلب بإصدار قانون يخلى النبلا ورجال الدين يدفعوا ضرايب زى الناس التانيه, الموضوع دا رفضه الملك و النبلا و اعضاء الاغلبيه المتعينين من الملك, و حاولوا انهم يسكتوا النواب الطبقه التالته, فاتحدى النواب الموضوع دا و اعلنوا نفسهم جمعيه وطنيه فى 20 يونيه 1789 وانهم الممثليين الحقيقين للشعب مش المجلس اللى بيتحكم فيه الارستقراطيين و الناس اللى الملك معينهم, و طالبوا ان النبلا و رجال الدين يدفعوا ضرايب زى الناس التانيه برضه و طالبوا بعمل دستور جديد. الناس نزلت فى مظاهرات بتئيد نواب الطبقه التالته و الجمعيه الوطنيه و اشتبكوا مع قوات الملك. فى وسط الظروف دى كلها الملك لويس الستاشر قرر انه يشيل جاك نيكر من منصبه, عشان متعاطف مع الناس و الجمعيه الوطنيه, القرار دا زود الغل.
فى يوم 14 يوليه 1789 بعد تالت ايام من طرد الملك ل جاك نيكر, اللى الناس بتحبه, و الظروف الاجتماعيه و السياسيه و الاقتصاديه الصعبه اللى فرنسا فيها خلت الناس تثور و عملوا مظاهرات و ضربوا فى قوات الملك و سقط سجن الباستيل فى باريس اللى كان سقوطه رمز لسقوط السلطه المطلقه و دبحوا حراس و مدير السجن وقطعوا راسهم وعلقوها على عصيان و مثلوا بالجثث, الجمعيه الوطنيه معترضتش على اللى حصل , اتهمت بعد كدا انها لما اعترضتش العنف زاد, . فى نفس اليوم رجع الملك لويس الستاشر من رحله صيد و هو مش مهتم ولا عارف ايه اللى بيحصل فى البلد, الناس و الجمعيه الوطنيه تقريبا سيطروا على فرنسا و بدئوا يكسروا سجن الباستيل بايدهم, كرمز ان عصر الظلم خلص.
الجمعيه الوطنيه اعلنت و وقعوا إعلان حقوق الإنسان والمواطن, اللى كان متأثر جامد بافكار التنوير و اعتبروه خطوه اولانيه فى طريق عمل دستور جديد لدوله مدنيه, و حولوا فرنسا لدوله ملكيه دستوريه واجبروا الملك انه يقسم السلطه مع الجمعيه الوطنيه, و اعلنوا فى 4 اغسطس لغى حقوق النبلا و رجال الدين الزياده عن بقيه الناس و انهم لازم يدفعوا ضرايب و يتعاملوا زى بقيه الناس. فى يوم 4 اكتوبر ظهرت اشاعات ان الملك و النبلا عملوا حفله و رموا علم الثوره و شتموا الثوره, و نشر الصحفى جان بول مارات الاخبار دى فى الجورنال بتاعه و هيج الناس عليهم. فى يوم 5 اكتوبر كانت فيه مظاهره للستات اللى كانوا بيحتجوا على ان مفيش عيش موجود ووصلت ليهم الاخبار اللى جان بول مارات نشرها عن الحفله اللى حصلت دى,اكتر المصادر بتقول انها كانت اشاعه, و راحوا واخدين بعضهم و راحوا على قصر فرساى و فضلوا هناك محتجين يوم كامل و زادت اعددهم جامد و بقوا خطر جامد على العيله المالكه, و كالعاده الملك لويس الستاشر كان متردد و اتئخر كتير فى الرد على المتظاهريين و بعد ساعات اعلن انه وقع إعلان حقوق الإنسان والمواطن وانه ادى للناس حقوقها رسمى, بس الكلام دا كان متأخر قوى, و اقتحمت مجموعه من الستات القصر و قتلوا الحراس و كانوا حيقتلوا الملكه مارى انطوانيت و بعدين اجبروا الاسره المالكه انهم يروحوا على باريس, وفعلا حصل الكلام دا و بقى مقر الجمعيه الوطنيه ( اللى بقى البرلمان) الرسمى فى باريس. فى سنة 1791 الجمعيه الوطنيه اللى سمت نفسها فى الفتره دى " الجمعيه التأسيسيه " عملت دستور قيد السلطه التنفذيه , و اتدخلت النمسا و بروسيا عشان يقضوا على الثوره, و فعلا بدئوا يقربوا على باريس, دا خلى الثوار يثوروا اكتر و بتشجيع جان بول مارات و متطرفيين ثوريين تانيين راحوا هاجموا السجون اللى فيها الامرا و الاريستقراطيين و رجال الدين المحبوسيين و اقتلوا فيهم, قتلوا تقريبا 1600 واحد فى كام يوم. قرر الملك لويس انه يهرب هو و عيلته من الثوار على النمسا, اللى عيلة مراته كانت بتحكم هناك, عشان يكون جيش يرجع بيه و يرجع مملكته او على احسن الفروض انه يعيش فى أمان, بس اتقبض عليهم على الحدود بين فرنسا و النمسا, و اتعلن رسمى خلع الملك عن العرش و تأسيس الجمهوريه الفرنسيه الاولى برياسة روبسبير. و ظهر شعار " الحريه و الاخوه و المساواه " (Liberté, égalité, fraternité).
فى سنة 1792 بدإت حروب الثوره الفرنسيه تكتر و مع الهزايم الاولانيه ظهرت اشاعات بمساعدة الملك لويس و مراته الملكه مارى انطوانيت للحلفا ضد فرنسا فاتعدموا بالمقصله سنة 1793 فى المكان اللى فيه دلوقتى ميدان الكونكورد اللى بتتوسطه المسله المصريه. و عملوا الجمهوريه الفرنسيه الاولانيه اللى فيها بقى روبسبير بيحكم وفيها حصل حكم الارهاب و الديكتاتوريه, و قبض الجاكوبين على المعتدلين الجيروندين و اعدموهم. و فى سنة 1794 اتقبض على روبسبير و اتعدم هو كمان بالمقصله و زاد فساد الحكومه فى عهد حكومة الاداره اللى حكمت ما بين 1795 و 1799 و انتهى الحكم الثورى بإنقلاب عمله نابوليون بونابارت سنة 1799 و انشأ حكومة القناصله فى الجمهوريه, و فى سنة 1803 عين نفسه قنصل مدى الحياه, و بعدين توج نفسه امبراطور سنة 1804 و اسس الامبراطوريه الفرنسيه الاولى.

مراحل الثوره[تعديل]

علم الجمهوريه الفرنسيه و الثوره الفرنسيه, الاحمر و الازرق بيرمز للون علم باريس والابيض اللى وسطيهم كان علم و شعار عيلة لويس الستاشر اللى بتقيد فرنسا
الثوره الفرنسيه فضلت عشر سنين وعدت فى تلت مراحل اساسيه:

• المرحلة الاولى: (يوليو 1789 - اغسطس 1792), فترة الملكيه الدستوريه, اتميزت الفتره دى بتدمير سجن الباستيل وعمل اول دستور وبيان حقوق الانسان والمواطن و تأسسيس الجمعيه الوطنيه و الغاء الحقوق اللى بيتولد بيها الامراء والارستقراطيين.
  
• المرحلة التانيه: (اغسطس 1792 - يوليو 1794), فترة بداية الجمهوريه الفرنسيه الاولى و النظام الجمهورى وتصاعد التيار الثورى المتشدد اللى وصل لإعدام ه الملك لويس الستاشر و تحويل فرنسا لنظام جمهورى متشدد. فى الفتره دى اتقبض على ناس كتيره اتعدموا وفيها كانت بدايه حكم الارهاب اللى عمله روبسبير
  
• المرحله التالته: (يوليو 1794 – نوفمبر 1799)كانت فتره قل فيها التواجد الثورى المتشدد بالتدريج و رجعت البورجوازيه المعتدله و فيها اتعمل دستور جديد و اتحالفو الثوار مع الجيش و خلصت على وصول نابوليون بونابارت للحكم.
  

نتايج الثوره[تعديل]

• نتايج سياسيه: تطبيق الليبراليه السياسيه و ظهور النظام الجمهورى بدل الحكم الملكى المطلق و حرية التعبير. الهمت ثورات كثيرا عبر التاريخ بعد هذا. بتعتبر من اول ثوره الناس تقوم بها فى العصر الحديث ضد حكامهم
  
• نتائج اقتصاديه: القضاء على النظام القديم و وتحرير الاقتصاد من تحكم الدولة و منع الحواجز الجمركية الداخلية وتطبيق ليبراليه الاقتصاديه
  
• نتائج اجتماعيه: الغاء الحقوق الزياده اللتي يولدون بهاالتي تبقى عند الامراء والارستقراطيين و رجال الدين. و مصادرة ممتلاكات الكنيسه الكاثوليكيه و مجانيه التعليم و اجبار كل واحد ان يتعلم و عمل عدالة اجتماعيه وتوحيد اللغة الفرنساوى و تأئثيرها الكبير فى حياة الفرنسويين و العالم الى هذا الوقت
  

رسمه توضح ظروف المجتمع قبل الثوره, النبلاء و رجال الدين مرتاحين و عامه الشعب هم من يتحمل مسؤلية كل شيئ في البلاد
المجتمع الفرنسي كان منقسم على شكل هرم طبقى, اوله